انتخاب سم بایستی بر حسب محل زندگی موش ها باشد . اگر مبارزه در صحرا و دور از آبادی انجام می شود ، انتخاب نوع سم آسان است ولی اگر همین موش در محل زندگی انسان و شهرها دیده شود باید حتماً از سمومی که برای انسان و دام بی خطرند استفاده شود .
دستوراتی که برای مبارزه با موش داده می شود از روی مطالعات زیادی به دست آمده است که هم از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد و هم مؤثر واقع شود . لذا پیروی از دستورات صادر شده اجباری است . مصالح ساختمانی انباشته شده، کیسه های غذای قدیمی یا هر چیزی را که جونده می تواند در داخل یا زیر آن پنهان کند را حذف کنید. همه ورودیها را به دیوارها مسدود کنید و تمام مواد تودرتو را از بین ببرید. مواد غذایی را بردارید و منابع آب مانند شیرهای آب نشتی، حفرههای آب باز و زهکشهای باز را حذف کنید.
موش ها آفات مخربی هستند که می توانند بیماری را گسترش دهند، غذا را آلوده کنند و اموال را از بین ببرند.
موش های جونده اغلب به مناطق جدید نقل مکان می کنند. زمان لازم است تا جوندگان دوباره جمع شوند، رفتار اجتماعی خود را سازماندهی مجدد کنند، با محیط جدید خود آشنا شوند، پناهگاه امنی پیدا کنند، غذا و آب را پیدا کنند و حرکات خود را به خاطر بسپارند. ساخت و تولید مستعمره تنها زمانی آغاز می شود که اکوسیستم جدید آنها تثبیت شود. این معمولاً در شرایط مساعد 6 تا 10 ماه طول می کشد. با افزایش جمعیت جوندگان و اسکان مجدد، مردم شانس بیشتری برای قرار گرفتن در معرض بیماری های حمل شده توسط جوندگان دارند. ادرار و شوره جوندگان همچنین حاوی آلرژنهایی هستند که میتوانند باعث واکنشهای آلرژیک یا ایجاد علائم آسم در افراد حساس شوند.
نشانههای حضور جوندگان
دیدن جوندگان زنده یا مرده، مدفوع جوندگان، ردپاها، علائم دیگر عبارتند از لانه، خراشیدن، ضایعات غذا، موهای موش، لکه های ادرار، صداهای جوندگان، حشرات مرتبط با جوندگان، بوی ادرار.
توصیه های زیر به ساکنین کمک می کند تا خطر بیماری یا آسیب شخصی مرتبط با جوندگان را کاهش دهند.
- بهداشت خوب
- کاهش جمعیت با تله و طعمه
تله گذاری یک روش موثر، سریع و اقتصادی برای کنترل است.
تله گذاری اغلب دست کم گرفته می شود، به خصوص در جاهایی که فقط تعداد کمی از جوندگان وجود دارند. تلههای معمولی، تختههای چسب و تلههای زنده گیرمیتوانند برای تکمیل برنامههای طعمهگذاری یا در شرایطی که طعمهها ممکن است خطرآفرین باشند، استفاده شوند. تله ها باید در امتداد دیوارها، نزدیک سوراخ ها یا در زوایای قائم در امتداد تیرها یا سایر راه های حرکت قرار گیرند. تله ها ممکن است با انواع مواد غذایی مانند آجیل کامل، کره بادام زمینی یا تکه های کوچک گوشت و ...طعمه شوند.
انواع مختلفی از جونده کش ها (طعمه های سمی) در بازار وجود دارد. آنها ممکن است به صورت طعمه میله ای، ساچمه ای و گلوله ای، کنسانتره، یا پودر ردیابی فرموله شوند . در بیشتر مواقع، طعمههای تجاری آماده به استفاده از طعمههای ترکیبی ترجیح داده میشوند، زیرا نیازی به تهیه سم و مخلوط کردن ندارند. طعمه های میله ای با محتوای موم بالا برای استفاده در فضای باز و مناطق با رطوبت بالا فرموله شده اند. گلوله ها با دانه و چسبی که گلوله را برای استفاده در داخل خانه نگه می دارد، فرموله می شوند.
جونده کش ها به دو گروه شیمیایی گسترده تقسیم می شوند: ضد انعقاد و غیر ضد انعقاد. داروهای ضد انعقاد قدیمی یا نسل اول اولین بار در دهه 1940 کشف شدند. وارفارین اولین محصول موجود در بازار بود و شناخته شده ترین و پرمصرف ترین آن شد. با این حال، امروزه استفاده از آن به دلیل مقاومت و ضد انعقادهای جدیدتر و قوی تر موجود محدود شده است. اکثر داروهای ضد انعقاد نسل اول طعمه هایی با دوز چندگانه هستند: یعنی فقط پس از چند روز خوردن متوالی باعث مرگ می شوند. ضد انعقادهای نسل دوم جدیدتر پس از یک دوز موثر هستند. اینها عبارتند از برودیفاکوم، برومادیولون و دیفتیالون. داروهای ضد انعقاد تک دوز معمولاً در برابر جوندگان مقاوم به ترکیبات چند دوز قدیمی مؤثر هستند.
دو طعمه غیر ضد انعقاد رایج برومتالین و کوله کلسیفرول یا ویتامین D3 هستند. برومتالین با از بین بردن توانایی آنها در تولید انرژی در سلول های بدن جوندگان را می کشد. کوله کلسیفرول یک آزاد کننده کلسیم است که باعث می شود کلسیم بیش از حد در خون آزاد شود و عملکرد بدن را مختل کند. کوله کلسیفرول جوندگان مقاوم به ضد انعقاد را از بین می برد و مشکل مسمومیت ثانویه حیوانات خانگی یا حیات وحشی که جوندگان مسموم را می خورند وجود ندارد. کوله کلسیفرول در صورت مصرف مقدار کافی سم توسط جوندگان در یک بار تغذیه، به عنوان یک سم یک دوز عمل می کند، اما اگر در مقادیر کمتر در طی چند روز مصرف شود، به عنوان یک سم با دوز چندگانه عمل می کند.
زینک فسفید طعمه ای تک دوز است که سال هاست مورد استفاده قرار می گیرد. این یک محصول با استفاده محدود است که بیشتر برای کنترل جوندگان کشاورزی استفاده می شود، زیرا خطر کمی برای مسمومیت ثانویه شکارچیان مفید دارد. با این حال، هیچ پادزهری ندارد و برای استفاده درمکان هایی که کودکان، حیوانات خانگی یا دام مناسب نیست.
هنگام استفاده از جونده کش ها، ایمنی باید در درجه اول مورد توجه قرار گیرد. طعمه های سمی باید در جایی قرار داده شوند که برای کودکان، حیوانات خانگی، دام ها و حیات وحش غیر قابل دسترس باشد.
مهم است که موش ها طعمه را پیدا کنند و قبل از اینکه غذای جایگزین پیدا کنند، آن را بخورند. اولین دوز باید کشنده باشد، در غیر این صورت موش هایی که طعمه را بلعیده اند و زنده مانده اند طعمه دیگری را نمی خورند.
تعداد موشها به سرعت افزایش مییابد، بنابراین با مشاهده اولین نشانههای آسیب موش، آماده طعمهگذاری باشید. طعمهگذاری زودهنگام قبل از یافتن مواد غذایی دیگر بهترین فرصت برای استفاده از سموم می باشد. و